DE REKENING

Het zal je maar gebeuren. Je bent op vakantie in het buitenland. Je zit in een restaurant. Omdat je een bescheiden budget hebt, bestel je een bescheiden menu. Aan de tafel naast je zitten mensen voor wie het niet copieus genoeg kan zijn. Gang na gang wordt geserveerd met de meest exotische gerechten. En dan wil je afrekenen. En krijg je de rekening van de tafel naast je geserveerd... En ook je eigen rekening. `Dit is een vergissing' - zeg je. Díe rekening is niet voor mij. Maar niks ervan. Betalen móet je. De eigenaar van het restaurant komt dreigend bij je tafel staan. Je denkt dat eventueel de politie je wel zou kunnen helpen. Maar niks ervan: je moet betalen, je komt er niet onderuit.

Oneerlijk hè?

Dit beeld schoot mij te binnen toen ik in de krant las, dat arme landen verreweg het grootste deel van de rekening gepresenteerd krijgen voor de klimaatverandering die wij als rijke, westerse landen veroorzaken. In minder dan 20 jaar heeft Europa búiten Europa gezorgd voor een ontbossing van drie maal de oppervlakte van België. Onze behoefte aan het eten van vlees, onze behoefte aan brandstoffen met als gevolg CO-2 uitstoot, lijkt niet in te perken. Intussen drogen in Afrika de waterputten uit en gaat verwoestijning in rap tempo door. In Azië spoelen landbouwgewassen en huizen keer op keer weg door overstromingen. Voedselprijzen zijn in jaren niet zo hoog geweest door de groeiende vraag naar biobrandstof. Jarenlang werden bovenstaande gegevens weggeredeneerd, `geitenwollensokkenverhalen'. Maar in feite is dit het wat er aan de hand is: de rekening voor onze consumptie wordt aan ándere mensen gepresenteerd. Zonder dat zij erom gevraagd hebben. Heel oneerlijk...

Wat kan ik daaraan doen?

Als je zulke dingen leest, dan denk je, denk ik: ja, dat is eigenlijk niet goed. Maar wat kan ik ermee? Het is gemakkelijk om zulke ongemakkelijke boodschappen maar snel naast je neer te leggen omdat je er niks mee kunt. Maar het is niet helemaal waar dat je er niks mee kunt. Natuurlijk, je kunt niet in je eentje dit probleem oplossen. Maar we kunnen op zijn minst ons bewust worden van wat er aan de hand is en op welke manier wij er zelf ook ons aandeel in hebben. Niet je schouders erover ophalen of het wegredeneren. Maar betrokken zijn op wat er elders in de wereld gebeurt. En hoe we zelf onze leefstijl kunnen veranderen; zelfs al gaat dat met kleine stappen.

De krab, de vis, de wolf en de pony

Het aquarium Sea-Life in Scheveningen had een prachtige krab op de kop getikt. Ik las het op 3 juli. Gekocht in Londen, gevangen in Japan. Een spanwijdte van 3,5 meter. Hij zou wel 4,5 meter kunnen worden. Ik wilde hem deze vakantie wel even gaan bekijken. Maar helaas, de volgende dag las ik dat ie het niet getrokken had, de krab was dood.

 

Op 3 juli las ik nog een ander bericht. Visser vangt diepzeevis van zeker 200 jaar oud. Toen de opa van de opa van die man nog in de luiers lag, zwom dat dier dus al in de diepzee. Al die jaren, dat er elders in de wereld oorlogen gevoerd werden, mensen geboren werden, mensen dood gingen, geschiedenis van stoomtrein tot marsreis zich ontwikkelde, zwom deze vis, maar nu is ie

opgevist en dood...

De volgende dag, 4 juli, hoorden we dat de wolf hoogst waarschijnlijk terug is in Nederland. Na anderhalve eeuw is er weer een wolf gezien. Alleen helaas, hij is doodgereden.

 

Anderhalve eeuw geleden liep je als wolf nog niet het risico door een geruisloze hybride Prius (ik verzin maar hoe het gegaan kan zijn...) te worden aangereden. Hoewel met alle Roodkapje verhalen mensen toen natuurlijk gewoon hun geweer grepen om met de wolf af te rekenen...

 

Tenslotte werden we in diezelfde dagen geconfronteerd met beelden van `de ponypletter'; een vrouw die op een kleine shetlandpony gaat zitten tot ie in elkaar zakt; en vervolgens rookt ze rustig een sigaretje... Hoe is het mogelijk denk je dan, dat je zoiets doet... Net zolang op zo'n beest zitten tot het in elkaar zakt, het niet meer trekt, bezwijkt, nutteloos... Het heeft dan ook woedende reacties opgeroepen; begrijpelijk.

 

Ineens ging door mij heen dat die weerzinwekkende beelden van die ponypletster op een bepaalde manier ook onze westerse cultuur op de foto zetten. Ineens drong iets ervan tot mij door wat het betekent dat er in de bijbel staat dat `de schepping ten prooi is aan zinloosheid, zich bevindt in een situatie van `slavernij' en zucht. Wat ik dan wel weer mooi vindt, is dat in de bijbel gezegd wordt dat het een hóópvol zuchten is: de schepping verwacht namelijk bevrijdingsdag. Er komt een dag dat er een einde komt aan wrede uitbuiting van de schepping, er komt een mensheid waar de schepping juist blíj van wordt, op de dag van Christus. Wanneer die dag komt weten we natuurlijk niet. Maar het zou mooi zijn als in onze zorg voor en omgang met de schepping de schepping al een beetje een voorproefje krijgt van wat er komt!

 

 

 

 

Bezuinigingen

Steeds meer merken we van bezuinigingen in crisistijd. Wanneer het huishoudboekje niet klopt, is het uiteraard zaak dat daar iets aan gebeurt, dat geldt ook voor de overheid. Tegelijk zijn er veel verschillende manieren waarop bezuinigingen kunnen worden ingevuld. Laten we bidden dat de overheid wijsheid en moed krijgt om gerechtvaardigde, verstandige keuzes te maken. Heel veel mensen voelen de pijn van bezuinigingen. En soms roepen bezuinigingen ook grote vragen op. Wat vind ik het bijvoorbeeld ontzettend jammer om te lezen dat elke subsidie voor godsdienstige vorming op openbare basisscholen straks wordt ingetrokken. Of een heel ander voorbeeld: ik sprak een gemeentelid in een verzorgingstehuis, ze vertelde mij dat ze 's middags geen koffie of thee meer krijgt in haar kamer, maar dat ze het zelf moet gaan halen. Dan frons ik wel mijn wenkbrauwen... en ga ik ook wat vragen stellen. Het is belangrijk dat de overheid, landelijk, maar ook plaatselijk vanaf het grondvlak inzicht krijgt in wát bezuinigingen betekenen en dat er daarin meegedacht wordt. Soms kan er ook zomaar veel geld bespaard worden zonder dat iemand er veel pijn van hoeft te hebben. Zo vond ik het vermakelijk om te lezen hoe minister Schippers van volksgezondheid via de SGP ontdekte hoe er waarschijnlijk veel te bezuinigen valt. In SGP-achterban zijn sommige mensen principieel niet verzekerd. Wanneer deze mensen een zorgnota krijgen, lezen ze die uiteraard heel kritisch door. Verschillende van deze mensen lieten de afgelopen tijd weten, dat ze het geregeld meemaken dat de nota's onterecht veel te hoog zijn. Een enkel telefoontje is soms genoeg om de nota duizend euro omlaag te krijgen. Het idee is dat straks iedereen zijn of haar eigen zorgnota's te zien krijgt en ervoor beloond wordt als hij of zij ontdekt dat de nota onterecht te hoog is. Dat zijn nou bezuinigingen waar je gewoon plezier aan kunt beleven!