DE REKENING

Het zal je maar gebeuren. Je bent op vakantie in het buitenland. Je zit in een restaurant. Omdat je een bescheiden budget hebt, bestel je een bescheiden menu. Aan de tafel naast je zitten mensen voor wie het niet copieus genoeg kan zijn. Gang na gang wordt geserveerd met de meest exotische gerechten. En dan wil je afrekenen. En krijg je de rekening van de tafel naast je geserveerd... En ook je eigen rekening. `Dit is een vergissing' - zeg je. Díe rekening is niet voor mij. Maar niks ervan. Betalen móet je. De eigenaar van het restaurant komt dreigend bij je tafel staan. Je denkt dat eventueel de politie je wel zou kunnen helpen. Maar niks ervan: je moet betalen, je komt er niet onderuit.

Oneerlijk hè?

Dit beeld schoot mij te binnen toen ik in de krant las, dat arme landen verreweg het grootste deel van de rekening gepresenteerd krijgen voor de klimaatverandering die wij als rijke, westerse landen veroorzaken. In minder dan 20 jaar heeft Europa búiten Europa gezorgd voor een ontbossing van drie maal de oppervlakte van België. Onze behoefte aan het eten van vlees, onze behoefte aan brandstoffen met als gevolg CO-2 uitstoot, lijkt niet in te perken. Intussen drogen in Afrika de waterputten uit en gaat verwoestijning in rap tempo door. In Azië spoelen landbouwgewassen en huizen keer op keer weg door overstromingen. Voedselprijzen zijn in jaren niet zo hoog geweest door de groeiende vraag naar biobrandstof. Jarenlang werden bovenstaande gegevens weggeredeneerd, `geitenwollensokkenverhalen'. Maar in feite is dit het wat er aan de hand is: de rekening voor onze consumptie wordt aan ándere mensen gepresenteerd. Zonder dat zij erom gevraagd hebben. Heel oneerlijk...

Wat kan ik daaraan doen?

Als je zulke dingen leest, dan denk je, denk ik: ja, dat is eigenlijk niet goed. Maar wat kan ik ermee? Het is gemakkelijk om zulke ongemakkelijke boodschappen maar snel naast je neer te leggen omdat je er niks mee kunt. Maar het is niet helemaal waar dat je er niks mee kunt. Natuurlijk, je kunt niet in je eentje dit probleem oplossen. Maar we kunnen op zijn minst ons bewust worden van wat er aan de hand is en op welke manier wij er zelf ook ons aandeel in hebben. Niet je schouders erover ophalen of het wegredeneren. Maar betrokken zijn op wat er elders in de wereld gebeurt. En hoe we zelf onze leefstijl kunnen veranderen; zelfs al gaat dat met kleine stappen.